Elsje en de Bluesmannen zijn On the road again!
We zijn druk aan het werk voor onze nieuwe voorstelling. Daarin reizen we opnieuw terug in de tijd naar de eerste decennia van de 20e eeuw. Dat was de tijd waarin blues via grammofoonplaten, jukebox, radio en live shows razend populair werd bij een groot publiek.
Deze voorstelling gaat over de muziek van de bluesqueens en de muziek van stringbands uit de periode 1920-1940. Je kunt hun muziek onder een gemeenschappelijke noemer plaatsen: het was muziek om mensen te vermaken.
De bluesqueens werden zo rond 1915 bekend en kenden hun glorietijd tussen 1920 en 1930. Hun muziek kwam uit de vaudeville (de revue, avonden waarop zang, comedy en circusacts elkaar afwisselden), in combinatie met blues en jazz. Hun nummers maakten ze meestal niet zelf; die werden geschreven door Afro-Amerikaanse componisten die vaak verhuisd waren naar New York, het centrum van de amusemenstmuziek.
Zwarte stringbands (stringbands zijn groepen die vooral uit snaarinstrumenten bestaan) waren er al vanaf de 18e eeuw. Op de plantage was de combinatie van banjo en fiddle populair; de spelers maakten muziek voor zowel de slaafgemaakten als de slavenhouders.
Later breidden de groepen zich uit en trokken, na de burgeroorlog, rond. Gitaar, mondharmonica, mandoline en jug (een kruik waar op geblazen werd) kwamer erbij als instrumenten.
De stringbands speelden alles wat het publiek wilde horen: minstrel songs (nummers waarin Afro-Amerikanen belachelijk gemaakt werden), traditioneel overgeleverde volksmuziek, populaire nummers, witte dansmuziek.
In het eerste deel van de voorstelling komen onder meer Mamie Smith, Ethel Waters en Sippie Wallace voorbij. Zij zongen zowel dramatische nummers als jazzy songs.
In het tweede deel spelen we muziek van onder meer de Memphis Jug Band en de Mississippi Sheiks. Dat is vaak dansbare muziek, die hier en daar verrassend veel overeenkomsten heeft met wat we nu country muziek noemen.
We weten nog niet precies wanneer en waar we in 2023 gaan spelen, maar voorlopig staat de premiere genoteerd voor 6 oktober in de Bullekerk in Zaandam. Via deze website en de nieuwsbrief houden we jullie op de hoogte. Ook komen er een paar nieuwe podcasts.
WIE ZIJN WE?
Elsje en de Bluesmannen zijn actrice Elsje de Wijn en zeven muzikanten.
Elsje de Wijn was als actrice actief in veel verschillende toneelgroepen, waaronder Baal. Ook
speelde ze in televisieseries (bijvoorbeeld ‘Citroentje met suiker’) en in films.
De Bluesmannen zijn:
Fons Duin (zang), Chretien Felser (piano en gitaar), Jan Boelo Niemeijer (percussie), Michael
Rubinstein (gitaar, mandoline en tenor banjo), René Uhlenbusch (bluesharp), Marten Wallinga
(bas), Joan Boeke (trompet en althoorn).
PODCASTS
De podcasts die hieronder staan horen bij de voorstelling ‘Memphis Minnie, haar chauffeur en een fles whisky’ uit 2022. Over de voorstelling ‘Elsje en de Bluesmannen zijn On the road again!’ komt er een kleine serie nieuwe podcasts.
In deze serie podcasts vertellen we verhalen achter onze voorstelling. Dat zijn vooral verhalen over de vroege blues en een aantal van haar hoofdrolspelers, aangevuld met stukken uit de Amerikaanse geschiedenis. We laten ook passende muziek horen en een paar stukken tekst uit onze voorstelling.
De podcast is te vinden op Spotify en op Apple Podcasts.
1. Voorgeschiedenis I
Deze aflevering begint bij W.C. Handy in 1914 en volgt dan het spoor terug tot in de 19e eeuw. We vertellen onder meer over de Black Minstrel Shows en over spirituals.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
2. Voorgeschiedenis II
W.C. Handy hoort blues spelen, onder meer in stringbands, en wordt de vader van de blues.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
3. Bluesqueens I
Vanuit de Vaudeville traditie breken de bluesqueens door in de jaren twintig en worden de eerste blues supersterren: Mamie Smith, Ma Rainey en Bessie Smith.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
4. Bluesqueens II
De bluesqueens evolueren van jazz naar country blues. De revival vanaf de jaren zestig.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
5. De grote migratie I
Hoe komt het dat vanaf het begin van de 20e eeuw een grote migratiestroom van Afro-Amerikanen vanuit de Zuidelijke staten op gang komt?
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
6. De grote migratie II
In deze aflevering gaan we in op de vraag wat voor invloed De Grote Migratie op de ontwikkeling van de blues heeft.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
7. Instrumenten I
Over hoe je blues mondharmonica speelt en muziek kan maken op een wasbord.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
8. Instrumenten II
Er is meer dan de gitaar: de resonator, mandoline en banjo in de vroege blues.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
9. Verhalen in de blues I
Over underdogs en helden in de blues.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
10. Verhalen in de blues II
Songs over signifying, voodoo en emancipatie.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
11. Hoe de blues naar Europa komt I
Folkblues en skiffle in de jaren vijftig.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
12. Hoe de blues naar Europa komt II
In de jaren zestig komt er een golf jonge muzikanten die blues gaan spelen: blues en beat.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
13. West Indies blues
We beginnen aan een tweede reeks podcasts, waarin we een paar zijpaden inslaan. In deze aflevering gaat het erover hoe de calypso en blues elkaar ontmoet ten in New York in de jaren ‘20.
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
14. Het lijstje van Muddy Waters
Voor Muddy Waters bekend werd, speelde hij in een stringband en we weten ongeveer wat voor repertoire zij speelden. En dat was zeker niet allemaal blues…
Klik hier voor de Spotify playlist die bij deze aflevering hoort!
15. James Reese Europe
James Reese Europe bracht met zijn militaire band de jazz naar Europa in WO 1. Maar er valt veel meer over hem te vertellen, zoals: wat volgens hem Afro-Amerikaanse muziek was en hoe hij als orkestleider mede aan basis stond van de foxtrot. De foto waarover wordt gesproken in deze aflevering is onder meer te zien op de website van Carnegie Hall.
VOORSTELLINGEN
6 oktober 2023, 20.00: Premiere in de Bullekerk in Zaandam.
12 november 2023, 16.00: KHL, Amsterdam
CONTACT
Voor meer informatie:
contact@elsjebluesmannen.nl